Küresel Çip Krizi

Günümüzde neredeyse her dijital elektronik cihaz, silikon içeren ve mikroçipler olarak da adlandırılan entegre devreler oluşturmak için kritik olan yarı iletkenler tarafından desteklenmektedir. Yarı iletkenler veya çipler, akıllı telefonlar, kameralar ve bilgisayarlar gibi tüketici elektroniğinin üretiminde çok önemli bir unsurdur. Arabalar, eğlence sistemlerinden hidrolik direksiyona kadar her şey için gereklidirler.

Küresel çip krizi, ilk olarak otomotiv endüstrisini etkiledi ve birçok otomobil üreticisinin üretimi geçici olarak durdurmasına ve askıya almasına neden oldu, ancak o zamandan beri üreticiler ani bir talep artışına ayak uydurmak için mücadele ederken tüketici elektroniği dahil diğer alanlara da yayıldı.

Çip sıkıntısı devam ediyor. Bazı uzmanlar durumun bu yıl düzeleceğine inanırken, diğerleri krizin 2023'te de devam edeceğini düşünüyor.

Çip Krizinin Nedeni

Şiddeti azalsa da hala devam eden COVID-19 pandemisi bu krizin katalizörü oldu. Salgın son yıllarda çok sayıda can aldı, günlük rutinlerimizi yapma şeklimizi değiştirdi ve hem eğitim sistemimizde hem de çalışma programlarımızda zorunlu değişiklikler yaptı. Salgının, mevcut küresel yarı iletken kıtlığının da birçok sonucundan biri olduğunu söylemek doğru olur.

Gittikçe daha fazla insan evden çalışmaya ve yeni elektronik cihazlara ihtiyaç duymaya başlarken fabrikalar sosyal mesafe kuralları nedeniyle düşük kapasitede çalışmak zorunda kaldı. Bu nedenle talep arttıkça çip arzı yavaş yavaş azaldı.

Aynı zamanda, herkesin evde kalması nedeniyle otomobillere yönelik genel tüketici talebi düştü ve çip üreticilerini odaklarını otomotiv dışı uygulamalara (bilgisayar ekipmanı, iletişim, veri merkezleri gibi) kaydırmaya zorladı. 5G ve bulut tabanlı hizmetler büyüdükçe Zoom ve video akışı hizmetleri gibi iletişim platformları için daha fazla çipe ihtiyaç duyuldu.

Başlangıçta, otomobil şirketleri siparişleri iptal etti ancak 2020 yılında dünya çapında otomobil satışlarında görülen keskin toparlanmalarla birlikte otomotiv endüstrisi hızlı bir şekilde toparlandığında yarı iletken tedariği mevcut değildi. Bu, düşük faiz oranlarında olduğu gibi, otomobil pazarının üst ucundaki talep artışlarıyla daha da güçlendi, satın alına bilirlik arttı. Daha fazla otomasyona sahip daha yeni arabalar daha fazla çip ihtiyacı duydu ve her geçen gün daha da vahimleşen bir tedarik darboğazına neden oldu.

Otomotiv Sektörüne Etkisi

Otomotiv endüstrisi satışlar açısından toparlanırken, yarı iletkenlerin tedariği yeterince hızlı bir şekilde artamadı ve bu da tüm büyük orijinal ekipman üreticilerini (OEM'ler) etkileyen endüstri çapında bir soruna yol açtı.

Toyota sözcüsü Scott Vazin, bunun "kesinlikle bir endüstri sorunu" olduğunu söyledi. Toyota, üretimi durduran ilk otomotiv üreticilerinden biriydi. Birkaç gün sonra Honda, Swindon tesisinde üretimi durdurdu ve tedarik sorunlarının Suzuka fabrikasını ve Honda'nın Fit ve Jazz araç serilerini de etkilediği ortaya çıktı.

Nissan, GM ve VW Group, tıpkı Ford gibi tedarik darboğazını yönetmek için kendi fabrikalarındaki üretimi gözden geçirmek zorunda kaldılar. Bu tedarik sorunları hala otomobil üreticilerini döngüsel olarak üretimi durdurmaya ve başlatmaya zorluyor. Son zamanlarda Ford, ABD'deki bazı fabrikalarında daha fazla kesinti planladı.

Yine de bu sadece bir otomotiv sorunu değil. Çip sıkıntısı, tüketici ürünleri tedarik zincirlerini de etkiliyor ve otomobillerden televizyonlara, cep telefonlarına kadar her alanda gecikmelere neden oluyor.

Çip Kıtlığı Gelecek İçin Ne İfade Ediyor?

Muhtemelen şimdiye kadar görülen en kötü çip sıkıntısıyla karşı karşıya kalan otomobil üreticileri ve çip üreticileri, ulusal hükümetlere ve düzenleyici kurumlara müdahale etmeleri ve bu konuda bir şeyler yapmaları için önemli bir baskı yaptı. Ne yazık ki ne kadar kötü olursa olsun, kısa vadeli sorunlara yanıt olarak çip üretimini hızla artırmak mümkün değil. Bu, arzın yavaş ama kesin olarak talebi yakalamasına izin vererek çip krizi için beklememiz gerektiği anlamına geliyor.

Bu arada, Avrupa'da, Avrupa Komisyonu, 2030 yılına kadar geçen yılki bilgisayar çipi üretimini (%10) ikiye katlamak için iddialı bir hedef belirledi.

Yarı İletken Endüstrisi Derneği (SIA), küresel çip satışlarının 2021'de yıllık %26,2 artışla 555,9 milyar dolar ile rekor kırdığını belirtiyor ve çip üreticileri üretimi artırmaya devam ettikçe 2022 için %8,8 büyüme tahmin ediyor. SIA’ya göre Çin hala, yarı iletkenler için en büyük bireysel pazar olmaya devam ediyor.

Rusya-Ukrayna Krizinin Etkisi

Ukrayna'daki savaşın körüklediği jeopolitik gerilimler nedeniyle yarı iletken krizinin çözülmesinin daha fazla zaman alabileceğine dair endişeler var.

Ukrayna’nın yarı iletken fab lazerlerin üretiminde kullanılan neon gibi nadir gazların kritik tedarikçisi olması ve Rusya’nın paladyum gibi nadir metallerin önemli bir tedarikçisi olması nedeniyle kısa vadede yarı iletken çip tedarik zincirleri üzerindeki yük konusunda endişeler var.

Rusya-Ukrayna krizinin çip kıtlığı üzerindeki etkisi, çip üreticileri kendilerini bu krize hazırladıkları için kısa vadede hissedilmeyebilir. Önümüzdeki aylar için neon stoğu oluşturdular. Ancak çatışma devam ederse, çip üreticilerinin stokları azalacak ve sonunda başka bir kıtlıkla sonuçlanacaktır. Ancak savaş yakın zamanda bitse bile Ukrayna’daki neon üretiminin canlanması zaman alacak, Rusya’ya bağımlı hale gelinecek ve bu da fiyatlarda keskin bir artışa neden olacaktır.

Neonun yanı sıra paladyum kıtlığı da çip üretimini etkileyebilir. Çünkü küresel paladyum üretiminin üçte biri Rusya tarafından yapılıyor.

Çip Endüstrisinin Geleceği

Teknolojik bağımlılık arttıkça, mikroçipler, öngörülebilir gelecekte hem otomotiv endüstrisi içinde hem de dışında gelecekteki ürünlerde önemli bir bileşen olmaya devam edecek.

Bu kıtlığın bir sonraki adımını anlamak zor olabilir, çünkü kıtlığın şiddeti endüstriden endüstriye ve otomotiv sektöründe üreticiden üreticiye değişiklik gösterecektir. Gerek donanımdan bağımsız sistemler gerekse de silikon mikroçipler için gelecek ne olursa olsun, hem bunları geliştirmenin uygun maliyetli olmasını hem de uygulanması için erişilebilir hale gelmelerini sağlamak zaman ve kaynak alacaktır.