Metaverse: İnternet Teknolojisinin Yeni Terimi

Metaverse (kurgusal evren) büyük teknoloji şirketlerinin, pazarlamacıların ve analistlerin son dönemde dillerinden düşürmedikleri bir sistem.

Microsoft, Facebook ve diğer teknoloji şirketleri sanal gerçeklik evreninin, internetin geleceği olduğunu iddia ediyor.

Teknoloji dünyasındaki herkes bunu konuşuyor. Üstelik firmalar buna milyarlarca yatırım yapıyor. Peki metaverse tam olarak nedir?

Metaverse: Konseptin Kökeni…

'Metaverse' terimi, Amerikalı yazar Neal Stephenson tarafından 1992 yılında, gerçek insanların avatarlarının bir 3D sanal dünyada yaşadığı Snow Crash adlı romanında ortaya çıktı. O zamandan beri, birçok film bir metaverse gösterdi.

The Matrix (1999) yapay zeka tarafından oluşturulan sanal bir dünyada insanları, bunun gerçek bir dünya olmadığının farkında olmadan yaşatır.

Metaverse fikri o zamanlar kurguyken, şimdi yavaş yavaş gerçeğe dönüşüyor.

Metaverse Ne Değildir?

Tarif etmek zor çünkü henüz gerçekten var değil. İlk önce ne olmadığını söyleyerek terimi kavramak daha kolay olabilir: Tek bir ürün değil, bir oyun değil ve tek bir şirket tarafından oluşturulmuyor. Aksine işletmelerin, bilgi ve iletişim araçlarının kapsamlı ve birlikte çalışabilir olduğu bir 3D dünya çapında ağa benziyor. Bir bakıma fiziksel dünyada nasıl yaşadığımızın dijital bir kopyası… Örneğin; Microsoft Word'de bir belge oluşturup bunu bir iPad'de okunması için Gmail aracılığıyla bir iş arkadaşınıza gönderebileceğiniz gibi metaverse deposundaki öğeler de değerlerini ve işlevlerini koruyarak rakip ürünlerden oluşan bir ekosistemde hareket edebiliyor olacak. Diyelim ki A şirketinden satın alınan bir sanal tablo, B şirketi tarafından yapılan oyunda bir evin dijital duvarında sergilenebilecek.

Metaverse sisteminin tek bir yaratıcısı veya tanımı yok. Genel olarak; kullanıcıların sanal olarak hareket etmelerine ve etkileşim kurmalarına izin vermek için sosyal medya, artırılmış gerçeklik, çevrimiçi oyun ve kripto para birimlerinin özelliklerini birleştiriyor. Konsept henüz emekleme aşamasında ancak potansiyeli çok büyük.

Metaverse Nedir?

“Meta” Yunanca’da “sonra, öte” anlamına gelen bir kelime. Meta kelimesi ve İngilizcedeki “universe” kelimelerinin birleştirilmesi ile türetilen metaverse ise “evrenötesi” anlamına geliyor.

"Metaverse", sizinle aynı fiziksel alanda olmayan diğer insanlarla yaratmanıza ve keşfetmenize olanak sağlayacak bir sanal kümedir. Arkadaşlarınızla takılabilir, çalışabilir, oynayabilir, öğrenebilir, alışveriş yapabilir, yaratabilirsiniz ve daha pek çok şey yapabilirsiniz. Bu terim aynı zamanda kullanıcıların bir karaktere sahip olduğu ve etrafta dolaşıp diğer oyuncularla etkileşime girdikleri oyun dünyalarını tanımlamak için de kullanılır.

Basit bir ifadeyle metaverse, sanal gerçekliğin yükseltilmiş bir sürümüdür.

Second Life, Fortnite, Minecraft ve Roblox gibi etkileşimli ve dünya inşa eden oyunların tümü metaverse öğelerine sahiptir. Burada kullanıcılar çalışabilir, işbirliği yapabilir, etkinliklere katılabilir ve sanal mal ve hizmetler için gerçek dünyadan para alışverişi yapabilir.

Şimdiye kadar, bu dünyalar büyük ölçüde kendi kendine yeterliydi. Şuanda metaverse vizyonerleri, kişinin bu farklı dijital dünya türleri arasında sorunsuz bir şekilde hareket edebileceği sanal bir evren öngörüyor. Buna göre; kullanıcılar, dijital bir avatar biçiminde aynı sanal kimliği bile koruyabilirler ve bir dünyada sahip oldukları sermaye, başka bir dünyada aynı değeri taşır. Herkes evrensel olarak kabul edilen bir dijital para birimiyle ödeme yapar. Bu ödeme açısı özellikle kripto para birimleri için ilgi çekicidir. Kripto para birimleri, kısmen, metaverse tabanında önemli bir rol oynayabilecek bir teknoloji olan, takas edilemeyen belirteçler (NFT'ler) hakkında artan kamuoyu farkındalığı nedeniyle bu yıl bir sıçrama yaptı.

Metaverse'den Ne Kadar Uzaktayız?

Şu anda insanlar sosyal medya platformları gibi web sitelerine giderek veya mesajlaşma uygulamalarını kullanarak çevrimiçi olarak birbirleriyle etkileşime giriyor. Metaverse fikrinin temeli, insanların etkileşimlerinin daha çok boyutlu olabileceği, kullanıcıların sadece görüntülemek yerine kendilerini dijital içeriğe kaptırabilecekleri yeni çevrimiçi alanlar yaratmasıdır.

Metaverse'e artan ilgi, COVID-19 pandemisinin bir sonucu olarak görülebilir. Daha fazla insan uzaktan çalışmaya ve online eğitim almaya başladıkça çevrimiçi etkileşimi daha gerçekçi hale getirmenin yollarına olan talep arttı. Birçok şirket, evden çalışan çalışanlar için ofisteki insan etkileşiminin kendiliğindenliğini dijital olarak kopyalamaya çalışıyor. Hatta bazı şirketler, evden çalışma zamanlarında iş arkadaşları arasında gündelik sohbeti teşvik etmeye yönelik "mola odası" ve "koridor" adı verilen resmi dahili sohbet odalarını başlattı.

Şu anda dijital ortamlarda alışveriş, eğlence, sosyalleşme ve çalışma gibi pek çok faaliyeti gerçekleştirmeye alışmış olsak da teknolojik olarak veya toplum olarak hepsini bir araya getiren parçalarla aynı şeyi yapmaya hazır olduğumuz aşamada değiliz!

Bazı insanlar metaverse'ü internetin "yeni nesli" olarak görüyorlar. Gerçek şu ki, hala çok havada… Metaverse’ün tam işlevselliği muhtemelen hala onlarca yıl uzakta. Özellikle artırılmış gerçeklik alanındaki kilit teknolojiler henüz ana akım haline gelmedi ve metaverse tabanı da bir dizi yasal soruyu gündeme getiriyor. Kimse metaverse’e bağlandığında mimarinin ve kuralların ne olacağını kesin olarak bilmiyor.

Ancak ivme var ve COVID-19 salgını metaverse gelişimini hızlandırdı. Sağlık krizi milyonlarca insanı evden çalışmaya teşvik ettikten sonra küresel dijitalleştirme çabaları büyük bir ivme kazandı ve bazı yönlerden Slack, Zoom veya Microsoft Teams gibi dijital iletişim platformları insanları metaverse’ün temelindeki kavramlara alıştırdı.

Sistemin Güçlü Oyuncuları Kimler?

Metaverse, bir sonraki büyük sistemin parçası olmak isteyen yatırımcılardan ve şirketlerden büyük ilgi görüyor.

Facebook CEO'su Mark Zuckerberg, sosyal ağın gençler için yeniden tasarlanacağını ve ''metaverse'' kavramına odaklanacağını açıkladı. Facebook, metaverse'e odaklanan yeni bir adla kendisini yeniden markalaştırmayı düşünüyor.

Metaverse, Silikon Vadisi'nde de popüler. Apple, Google ve Microsoft bu alandaki büyümeyi öngörerek bulut bilişim ve sanal gerçeklik (VR) teknolojisine yatırım yapıyor. Microsoft, işbirliğini ve yazılım oluşturmayı kolaylaştırmak için bulut tabanlı bir karma gerçeklik uygulaması olan Mesh ile 'Enterprise Metaverse' adını verdiği şeyi oluşturuyor.

Popüler çocuk oyunu Roblox (RBLX.N), kendisini bir metaverse şirketi olarak tanımlıyor. Epic Games'in Fortnite'ı da metaverse'ün bir parçası olarak kabul ediliyor. Eylül ayında Fortnite'ta, milyonlarca insan şarkıcı Ariana Grande'nin sanal olarak performansını izledi.

Dünyanın en büyük moda şirketleri, insanların avatarlarının metaverse ortamlarında giyebileceği sanal giysiler yapmayı deniyor.